Cenaze helallik duası, Müslümanların vefat eden bir kardeşine karşı en önemli vazifelerinden biridir. Bir mümin öldüğünde, geride kalanlara düşen görevlerden biri de onun haklarını helal etmektir. Çünkü kişi ahirete kul hakkı ile gitmemelidir. Cenaze merasiminde yapılan helallik duası, ölen kimsenin üzerindeki kul haklarının bağışlanması ve Allah katında affına vesile olması için okunur.
Helallik Almanın Önemi
İslam’da kul hakkı çok büyüktür. Cenazesi kılınacak olan kimseye önce “Hakkınızı helal ediyor musunuz?” diye sorulur. Cemaat de “Helal olsun” diyerek cevap verir. Bu uygulama, hem ölenin gönül borçlarının bağışlanması hem de geride kalanların vicdanen rahatlaması için büyük önem taşır.
Hz. Peygamber (s.a.v.) buyurmuştur ki:
“Kul hakkı olan kimse, altın ve gümüşün bulunmadığı kıyamet günü gelmeden önce helalleşsin.” (Buhârî, Mezâlim, 10)
Bu hadis, cenazede helallik istemenin İslam’daki hikmetini ve önemini göstermektedir.
Cenaze Helallik Duasının Metni
Cenaze helallik duası, imam veya cemaatten biri tarafından yüksek sesle şöyle okunur:
Arapça:
اَللّٰهُمَّ اِنَّ هَذَا الْمَيِّتَ عَبْدُكَ وَابْنُ عَبْدِكَ اِحْتَاجَ اِلٰى رَحْمَتِكَ وَ اَنْتَ غَنِيٌّ عَنْ عَذَابِهِ، اِنْ كَانَ مُحْسِنًا فَزِدْ فِى اِحْسَانِهِ، وَاِنْ كَانَ مُسِيئًا فَتَجَاوَزْ عَنْهُ، وَاغْفِرْ لَهُ، وَارْحَمْهُ، وَاعْفُ عَنْهُ، وَجَازِهِ بِالْاِحْسَانِ اِحْسَانًا وَبِالسَّيِّئَاتِ عَفْوًا وَغُفْرَانًا.
Türkçe Anlamı:
“Allah’ım! Bu vefat eden kulun, Sen’in kulundur, Sen’in kulunun evladıdır. Sen’in rahmetine muhtaçtır, Sen ise onun azabına muhtaç değilsin. Eğer iyilik etmişse iyiliğini artır, eğer hata işlemişse ondan geç, onu bağışla, ona merhamet et, onu affet. İyiliklerine iyilik, kötülüklerine ise affını ve mağfiretini ver.”
Helallik İsteme Uygulaması
Cenazeyi kıldıran imam genellikle şu ifadeyi kullanır:
“Ey cemaat-i müslimin! Burada yatan kardeşinizi nasıl bilirsiniz?”
Cemaat: “İyi biliriz.”
“Şahitlik eder misiniz?”
Cemaat: “Şahidiz.”
“Dünyada hakkınız varsa helal eder misiniz?”
Cemaat: “Helal olsun.”
Bu şekilde cemaat, ölenin arkasından güzel şahitlikte bulunur ve ona haklarını helal eder.
Helallik Duasının Hikmeti
- Ölünün ardından iyi şahitlik yapılmasına vesiledir.
- Geride kalanların gönüllerini rahatlatır.
- Kul hakkıyla ahirete gitmeyi engeller.
- Ölünün günahlarının bağışlanması için manevi bir temizlik sağlar.
Helallik Duasının Sonunda Yapılan Temenni
Helallik duası bittikten sonra, imam genellikle şöyle dua eder:
“Allah, hakkınızı helal edenlerden razı olsun. Sizlere de hayırlı ömürler ve imanla göçmeyi nasip eylesin.”